ตอนนี้เราเข้าสู่ช่วงเทศกาลกินเจซึ่งจัดอยู่ในช่วงวันที่ 17-25 ตุลาคม 2563 แล้ว หลายๆ คนอาจจะมองว่านับเป็นช่วงเวลาที่ดีที่จะได้เริ่มกินเจเพื่อลดน้ำหนัก แม้จุดประสงค์ของการกินเจจะเป็นการบริโภคเพื่อสุขภาพก็ตาม ก่อนที่จะคิดถึงเรื่องลดน้ำหนัก เราลองมาทำความรู้จักกันก่อนว่า อาหารเจนั้นคืออะไร
อาหารเจ หลักๆ คืออาหารที่ไม่ใช้เนื้อสัตว์เป็นส่วนประกอบ รวมถึงไม่ใช้นม เนย หรือน้ำมันที่มาจากสัตว์ด้วย แม้ในปัจจุบันจะเริ่มมีการนำเอาวัตถุดิบที่ผ่านการแปรรูปที่พยายามทำให้รสชาติและกลิ่นมีความคล้ายคลึงกับเนื้อสัตว์จริงๆ มาใช้มากขึ้นเพื่อเพิ่มรสชาติให้กับอาหาร แต่ก็ควรพึงระวังไว้ว่าอาหารแปรรูปนั้นอาจะมีส่วนผสมของสารกันบูดและสิ่งแปลกปลอมอื่นๆปนอยู่ด้วย ดังนั้นจึงต้องใส่ใจกับการเลือกวัตถุดิบที่จะนำมาประกอบอาหารให้ดี ไม่อย่างนั้นจากที่จะช่วยส่งเสริมอาจกลับกลายเป็นทำลายสุขภาพแทน
ข้อจำกัดอื่นๆ ของอาหารเจก็เช่น ไม่ปรุงรสจัด ไม่ใส่ผักที่มีกลิ่นฉุน 5 ชนิด ได้แก่ กระเทียม, หัวหอม, หลักเกียว, กุยช่าย และใบยาสูบ เป็นต้น ดังนั้น ส่วนประกอบของอาหารเจจึงมีคาร์โบไฮเดรตและไขมันเป็นหลัก หากทานมากไปร่างกายก็อาจจะได้ไขมันมาพอกพูนในร่างกายเกินความจำเป็น จึงไม่เหมาะกับคนที่มีปัญหาสุขภาพ เช่น คนที่เป็นโรคเบาหวาน โรคหัวใจ เป็นต้น แต่ในขณะเดียวกันก็อาจจะทำให้ร่างกายขาดสารอาหารได้ เพราะไม่ได้ทานอาหารที่หลากหลาย แต่การเลือกกินเจเฉพาะช่วงเทศกาลก็ไม่ได้ส่งผลเสียต่อสุขภาพนัก หากพูดถึงเรื่องความเชื่อก็จะเป็นการช่วยให้จิตใจผ่องใส เพราะเป็นส่วนหนึ่งที่จะได้ช่วยทำบุญกุศล จากการไม่บริโภคเนื้อสัตว์นั่นเอง
จากข้อมูลเบื้องต้น ทำให้เราทราบว่า การจะใช้อาหารเจเป็นทางเลือกในการลดน้ำหนักนั้น อาจจะไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุดแต่ก็สามารถทำได้ แต่อาจจะต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินเล็กน้อย ดังนี้
- ไม่ทานอาหารเจต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานติดต่อกันเกินไป
- ลดปริมาณอาหารจำพวกทอด ผัด เปลี่ยนมาเป็นอาหารจำพวก นึ่งหรือต้มแทน เพื่อลดปริมาณไขมันสะสม
- เลือกทานผักผลไม้ให้มาก
- การลดน้ำหนักคือการที่เรา ต้องลดในส่วนของคาร์โบไฮเดรตลง นั่นหมายถึงควรลดปริมาณของอาหารแปรรูปที่ทำเลียนแบบเนื้อสัตว์ เพราะทำมาจากแป้ง และเพิ่มส่วนของโปรตีนให้มากขึ้น ได้แก่โปรตีนที่ได้จากพืชตระกูลถั่วทั้งหลายไม่ว่าจะเป็น นมถั่วเหลือง น้ำเต้าหู้ หรือโปรตีนเกษตรแทนโปรตีนจากเนื้อสัตว์ที่ขาดหายไป
- เลือกข้าวกล้องแทนข้าวขาว เพราะข้าวกล้องมีเส้นใยอาหารสูง ทำให้อิ่มท้องเร็วขึ้น
การเลือกทานอาหารชนิดใดชนิดหนึ่งเป็นเวลานานๆ ไม่ใช่เรื่องดี เพราะในระยะยาวอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพได้เนื่องจากร่างกายอาจไม่ได้รับสารอาหารที่เพียงพอ การลดน้ำหนักที่ถูกต้องนั้น คือการที่ร่างกายได้รับสารอาหารที่ครบถ้วนและพอเหมาะ ควบคู่ไปกับการออกกำลังกาย ดังนั้นจึงควรศึกษาเรื่องผลดีและผลเสียให้ดีก่อนที่จะลงมือทำนะคะ